W piątek odbyły się konsultacje społeczne dotyczące wydatkowania funduszy europejskich na lata 2021-2027 w województwie opolskim, organizowane przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej i urząd marszałkowski. To ważne spotkanie nt. przyszłości naszego regionu.
Konsultacje odbywają się odrębnie dla każdego regionu – w piątek przyszedł czas na Opolskie. Jak mówił marszałek Andrzej Buła, naszym celem było pokazanie, jaką mamy w regionie strategię na zarządzanie unijnymi funduszami w nowej perspektywie, co jest dla nas najważniejsze.
Wiceminister funduszy i polityki regionalnej Małgorzata Jarosińska-Jedynak podkreślała, że Opolskie jest regionem bardzo sprawnie realizującym swój regionalny program operacyjny od 2014 roku. – Na prawie 94% dostępnej kwoty są już podpisane umowy z beneficjentami, ponad 63% funduszy wpłynęło już na konta beneficjentów. To bardzo dobrze świadczy o regionie – podkreślała.
Ale głównym tematem spotkania były pieniądze na lata 2021-2027. Na lata 2021-2027 Polska otrzyma z budżetu Unii Europejskiej około 770 mld zł. Z tego około 57 mld euro przypadnie Polsce w ramach nowego Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, a 66,8 mld euro na realizację polityki spójności w nowym okresie programowania.
Ile pieniędzy i na co?
W tej chwili opracowywane są dokumenty określające cele, na które będą przeznaczane środki z funduszy europejskich w najbliższych 7 latach. Minister podczas piątkowego spotkania prezentowała najważniejsze zapisy Umowy Partnerstwa – czyli najważniejsze cele i sposób inwestowania funduszy unijnych z polityki spójności oraz środków z Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji. Podkreślała, że te pieniądze wraz ze środkami krajowymi będą wspierać najważniejsze potrzeby rozwojowe Polski.
Pieniądze dostępne w ramach polityki spójności zostaną przeznaczone na realizację inwestycji w innowacje, przedsiębiorczość, cyfryzację, infrastrukturę, ochronę środowiska, energetykę, edukację i sprawy społeczne.
Małgorzata Jarosińska-Jedynak informowała, że Opolskie może liczyć w kolejnych latach na 763 miliony euro. Jednak jest jeszcze rezerwa w tzw. puli regionalnej – to około 7 mld euro do podziału pomiędzy wszystkie województwa. – Od negocjacji z marszałkami i ich propozycji zależy, jakie będą ostateczne kwoty dla regionów – podkreślała minister.
O tym, na co Opolskie zamierza przeznaczyć swoją regionalną pulę, mówił podczas konsultacji marszałek Andrzej Buła. – Opolskie ma otrzymać 763 miliony euro, ale liczymy też na pieniądze z tej rezerwy. Przy obecnych zasadach podziału województwo mogłoby otrzymać dodatkowo 250 milionów euro – wyrażał nadzieję marszałek.
Zarządzanie przez subregiony
Mówiąc o systemie zarządzania funduszami europejskimi w regionie, marszałek podkreślał zwłaszcza przyjętą już w tej perspektywie – i bardzo dobrze się sprawdzającą – strategię zarządzania pieniędzmi przez pięć subregionów – Brzeski, Południowy, Północny, Kędzierzyńsko-Strzelecki i Aglomerację Opolską. – Taki sposób chcemy kontynuować – mwóił Andrzej Buła.
Marszałek wymieniał też priorytety regionalnego programu na lata 2021-2027, wynikające bezpośrednio z celów, przyjętych w opracowywanej właśnie strategii rozwoju regionalnego. – To pięć priorytetów i przypisanych im na dzisiaj kwot:
- Innowacyjne i konkurencyjne Opolskie – 109 mln euro;
- Zielone Opolskie – 213 mln euro;
- Lepiej połączone Opolskie – 127 mln euro;
- Opolskie silne społecznie – 230 mln euro;
- Opolskie bliżej mieszkańców – 61 mln euro.
Ważny jest terytorialny aspekt zarządzania funduszami unijnymi. Wśród nich marszałek wymieniał działanie poprzez opracowywane gminne programy rewitalizacji, wspomniane wcześniej subregiony i związane z nimi zintegrowane inwestycje terytorialne, realizowane przez strategie rozwoju terytorialnego i przypisane im projekty oraz wreszcie obszary interwencji, wynikające z programów krajowych, a dotyczące miast średnich, tracących funkcje społeczno-gospodarcze oraz obszarów zagrożonych trwałą marginalizacją.
Region liczy na dodatkowe pieniądze
Mówiąc o wspomnianej wcześniej rezerwie w puli regionalnej marszałek Andrzej Buła podkreślał, że środki europejskie sprawiły, że PKB województwa opolskiego na przestrzeni lat, w których jesteśmy członkiem UE się poprawił, jednak w skali kraju dynamika PKB Opolszczyzny jest najmniejsza. – Dlatego niezbędne są Opolszczyźnie dodatkowe pieniądze, na które mamy pomysły, na co je skutecznie przeznaczyć – mówił. Marszałek dodawał także, że województwo opolskie jest 1 z 5 regionów, które poza środkami RPO nie mają dotychczas przyznanych dodatkowych środków, tj. np. środków z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji (FST) oraz Polski Wschodniej (PW). – W przypadku naszego regionu wartość środków UE z RPO w przeliczeniu na mieszkańca wynosi 776,49 zł, podczas gdy, uwzględniając środki FST oraz PW jedno z województw (Świętokrzyskie) ma 1 235,05 zł na jednego mieszkańca, tzn. o ok. 60 % więcej niż Opolskie – podkreślał marszałek Andrzej Buła.
A na co województwo chciałoby przeznaczyć te dodatkowe pieniądze?
– Mamy kilka wytyczonych celów. Po pierwsze to byłoby wsparcie średnich miast, tracących funkcje społeczno-gospodarcze i obszarów zagrożonych trwałą marginalizacją. Byłyby to partnerskie projekty podnoszące jakość życia, realizowane w sferze – poprawy gospodarki wodno-kanalizacyjnej, infrastruktury drogowej i społecznej oraz internet. Po drugie byłoby to wzmocnienie stolicy regionu. To także wzmocnienie inicjatyw społecznych – poprzez realizację Europejskiej Inicjatywy Sołeckiej i Europejskiej Inicjatywy Miejskiej. To wreszcie strategiczne projekty społeczno-gospodarcze na rzecz odbudowy regionu po pandemii COVID-19 – wymieniał marszałek.
Jak mówiła minister Jarosińska-Jedynak, konsultacje z marszałkami w sprawie podziału rezerwy rozpoczną się po 22 lutego, a wiec zapewne już wkrótce dowiemy się, jakie będą ich efekty.
A sama Umowa Partnerstwa powinna trafić do konsultacji z Komisją Europejską na przełomie czerwca i lipca tego roku.