45 lat temu młodzi studenci w Opolu odważyli się wyjść naprzeciw komunistycznemu reżimowi, ryzykując indeksy, studia i przyszłość, by walczyć o wolność, demokrację i prawa człowieka. Dziś ich niezłomna postawa i poświęcenie pozostają symbolem odwagi i nadziei, które inspirują kolejne pokolenia Polaków.
Uroczystość miała charakter podniosły, nie zabrakło wspomnień, przypomnienia historii i wspólnych rozmów. Była to też okazja do wyróżnienia osób, które wykazały się ponad czterdzieści lat temu honorem, odwagą i patriotyzmem. Wręczono odznaki nadawane przez szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, Odznaki Honorowe „Za Zasługi dla Województwa Opolskiego” oraz odznaczenia nadawane przez Prezydenta Miasta Opola.
Uczestniczący w obchodach wicemarszałek Zbigniew Kubalańca podkreślał, że to właśnie studenci tworzyli „młodą Solidarność” – odważny ruch, który sprzeciwiał się komunistycznemu systemowi i stanowił intelektualne wsparcie dla robotniczego zrywu. – 45 lat temu tworzyli Państwo młodą solidarność. Zrzeszenie odważnych studentów, którzy walczyli o wolność, prawa człowieka i demokrację, zarówno na uczelniach, jak i w całej Polsce. Pomimo represji i zagrożenia utraty indeksu, nie rezygnowaliście z marzeń o wolnej Ojczyźnie – mówił wicemarszałek Kubalańca.
Podkreślił także znaczenie Opola, gdzie studenckie środowiska Wyższej Szkoły Inżynierskiej i Wyższej Szkoły Pedagogicznej były miejscem narodzin inicjatyw, które wspierały ogólnopolski ruch Solidarności. Studenci organizowali strajki, marsze, wydawali niezależną prasę – m.in. Opolitechnik i Katharsis – i byli aktywnym zapleczem intelektualnym dla robotników walczących o wolność.
Wicemarszałek województwa zwrócił uwagę, że uczestnicy uroczystości reprezentują ludzi, którzy w tamtym czasie poświęcali bardzo wiele, nie tylko dla własnej przyszłości, ale dla całej Polski. – To oni mówili głośno o demokracji, wolnych wyborach i wolnej Polsce, choć groziły im poważne konsekwencje. Dziś dziękujemy im za to, bo po 1989 roku to właśnie oni budowali nową Polskę, zostali parlamentarzystami, samorządowcami, dyrektorami instytucji – podkreślał.
Jednym z odznaczonych jest Piotr Oleś, ostatni przewodniczący NZS w Opolu z 1981 roku. Kierował ostatnim strajkiem w Wyższej Szkole Inżynierskiej tuż przed wprowadzeniem stanu wojennego. – Uczciwość, rzetelność, patriotyzm. To te wartości zostały we mnie do dziś. Walczyliśmy wtedy o lepszą Polskę i to było najważniejsze – mówił.
Wspominał również codzienne życie studentów w tamtych trudnych czasach: brak wielu podstawowych towarów, kolejki, kartki, życie skromne, ale pełne wzajemnego wsparcia. – Mieliśmy przyjaciół i kolegów, którzy jeden drugiemu pomagali w nauce, w życiu codziennym, a później w działalności opozycyjnej. To więzi, które pamiętam do dziś – podkreślał.
Podczas uroczystości marszałek wręczył również Odznaki Honorowe „Za zasługi dla Województwa Opolskiego”, doceniając wkład członków NZS w rozwój regionu i kształtowanie demokratycznej Polski. Wyróżnieni zostali:
- Leszek Nocoń – od X 1980 w NZS, członek Tymczasowego Komitetu Założycielskiego NZS WSP w Opolu, współzałożyciel pisma „Aneks”, uczestnik strajków studenckich. Obecnie właściciel wydawnictwa Teksty i Teksty.
- Arkadiusz Lelek – 1988–1990 członek NZS, kolporter podziemnych pism, współzałożyciel biblioteki podziemnych wydawnictw, działacz Komitetu Obywatelskiego „Solidarność”. Po studiach pracował w Archiwum Państwowym i Bibliotece Pedagogicznej w Opolu.
- Danuta Kaliszan – współzałożycielka NZS WSP, współorganizatorka strajków studenckich i rzeczniczka prasowa, prowadziła kolportaż prasy podziemnej. Po studiach nauczycielka.
- Mirosław Maciej Borek – od 1980 w NZS, współorganizator Uczelnianej Rady Studenckiej, aktywny w Duszpasterstwie Akademickim „Cegielnia”, odpowiedzialny za regulamin Sądu Koleżeńskiego URS. Obecnie konstruktor na Śląsku.
- Aleksander Roman Gołowkin (odznaka pośmiertna, odebrała żona) – od 1982 konspiracyjna działalność kolportażowa, utrzymywał kontakty z podziemiem wrocławskim, aktywny w grupie konspiracyjnej NZS. Po 1989 mieszkał w Głogówku, próbował wydawać lokalną gazetę.
Obchody 45-lecia NZS w Opolu stały się nie tylko sentymentalną podróżą w przeszłość, ale również lekcją dla współczesnego pokolenia. Wartości, które kierowały młodą Solidarnością, takie jak odwaga, odpowiedzialność, solidarność i pragnienie wolności wciąż pozostają aktualne i inspirują kolejne generacje studentów, którzy angażują się dziś w rozwój samorządności, kulturę i wspieranie przemian demokratycznych w Polsce i za granicą.
kk
