Młodzi ludzie często nie mają świadomości, że wchodzą w konflikt z prawem. Ma im w tym pomóc program „Świadomość prawna sposobem na bezpieczeństwo nastolatków”, realizowany wspólnie przez Okręgową Radę Adwokacją w Opolu, Samorząd Województwa Opolskiego oraz Uniwersytet Opolski.
Symboliczne podpisanie porozumienia partnerów programu umożliwia edukację prawną uczniów klas VII i VIII dwudziestu dwóch szkół podstawowych z województwa opolskiego.
W szkołach coraz częściej mamy do czynienia z sytuacjami, w których uczniowie wchodzą w konflikt z prawem, a statystyki pokazują, że zwiększa się ciężar popełnianych przez nich czynów karalnych. Program powstał z myślą o tym, by ustrzec młodych ludzi przed skutkami łamania prawa, wyposażyć ich w umiejętności radzenia sobie z zagrożeniami współczesnego świata oraz przeciwdziałać agresji i przemocy. Jego głównym założeniem jest więc troska dorosłych o bezpieczeństwo dzieci i młodzieży oraz kształtowanie państwa prawa.
Niewinne „psoty” czy łamanie prawa
Jak mówi Agnieszka Staszków – Bularz z Okręgowej Rady Adwokackiej w Opolu, najważniejsze jest, aby uświadomić młodym ludziom, co jest czynem karalnym. – Często nie zdają sobie sprawy z tego, że czynności, które popełniają, mogą być one karalne z kodeksu karnego czy kodeksu wykroczeń. W związku z tym, że to bardzo młodzi ludzie, nie obowiązuje ich KK, ale ustawa o nieletnich, która powoduje, że mogą być pociągnięci do odpowiedzialności – wyjaśnia. Jako przykład takich demoralizujących zachowań wymienia alkoholizm, chuligaństwo, bójki, niszczenie mienia czy popełnianie czynów w Internecie, m.in. zamieszczanie nieprzyjemnych wiadomości, pomawianie czy posługiwanie się mową nienawiści.
Uniknąć nieprzyjemnego zaskoczenia
– Niejednokrotnie na salach sądowych spotykamy się z sytuacją, że musimy reprezentować młodych klientów w postępowaniach o czyny karalne – przyznaje adwokat Łukasz Wójcik. Gdy młody człowiek znajdzie się na sali sądowej, jest zaskoczony, że określone zachowania powodują odpowiedzialność karną. – Chcemy ich uświadomić, opisując pewne praktyczne sytuacje z życia codziennego, które prowadzą na salę sądową. Powołamy się na przepisy, które te sytuacje regulują – dodaje.
Marszałek województwa Andrzej Buła dodaje że znajomość prawa wśród młodych jest bardzo istotna. – Być może w chwili obecnej nie jest w kręgu ich zainteresowań, ale w każdym momencie może ich dotknąć. Bardzo nam zależy na edukacji młodych ludzi w innych formach niż szkolny obowiązek. Adwokaci, którzy odwiedzą nasze szkoły pokażą tę inną, atrakcyjną formę edukacji. Deklarujemy wsparcie tej inicjatywy – zapewnia marszałek.
Karać czy edukować
Piotr Stec, dziekan Wydziału Prawa i Administracji UO zauważa, że prawo jest dynamiczne. Odpowiada zwykle na to, jak zmienia się społeczeństwo. – Kiedyś ktoś, kto dręczył kolegę w szkole, robił to w zasadzie w tajemnicy. Teraz zdjęcia pojawiają się na portalach społecznościowych. Powstaje pytanie, jak ma reagować prawo? Proste pytanie: jak taki filmik czy zdjęcie usunąć z sieci, czy jest to w ogóle możliwe ? Jakie są konsekwencje dla ofiary i dla sprawcy? To naprawdę ważne pytania – przyznaje. Piotr Stec uważa, że prawo zawsze jest krok za rzeczywistością, ale goni ją szybko.
Projekt podoba się nauczycielom. Zofia Godlewska, dyrektor PSP nr 29 w Opolu zauważa, że im prędzej rozpocznie się taką edukację, dodatkowo popartą autorytetami, tym większa szansa na stworzeniu młodzieży właściwego schematu wartości. – O tę sferę w szkole dba nauczyciel, w domu natomiast rodzice. Jednak młodzież zupełnie inaczej reaguje, jeżeli przyjdzie prawnik i mówi o tym, opierając się na konkretnych przykładach. Dzieci i młodzież, nie wiedząc, co podlega jurysdykcji prawnej, mogą podejmować działania ryzykowne. Kształtują ich wzorce w miejscu zamieszkania, przebywania czy media społecznościowe. Należy pokazać im, gdzie jest granica pomiędzy dziecinnym żartem, a gdzie wchodzimy w konflikt z prawem – mówi.
Program, którego realizację zaplanowano od marca do czerwca tego roku przewiduje spotkania z uczniami w szkołach, warsztaty dla nauczycieli i chętnych rodziców, symulacje rozpraw na sali sądowej dla uczniów oraz konferencję podsumowującą. 20 adwokatów Okręgowej Rady Adwokackiej oraz 20 studentów prawa przeprowadzi zajęcia w 20 szkołach wybranych do projektu.
KK
