Od 31 grudnia 2025 r. do 30 stycznia 2026 r. organizacje pozarządowe z regionu mogą składać oferty w otwartym konkursie ofert pn. „Społeczna gotowość”. Celem inicjatywy jest wzmocnienie bezpieczeństwa i odporności społecznej poprzez edukację, warsztaty i ćwiczenia praktyczne, które przygotowują mieszkańców do reagowania w sytuacjach kryzysowych – zarówno tych nagłych, jak i możliwych do przewidzenia.
Bezpieczeństwo to wspólna odpowiedzialność
Marszałek województwa opolskiego Szymon Ogłaza, podkreśla, że bezpieczeństwo społeczności lokalnych jest jednym z priorytetów regionu. Wyjaśnia, że współpraca z organizacjami pozarządowymi pozwala budować świadomość i kompetencje mieszkańców. – Bezpieczeństwo to jeden z kluczowych elementów życia mieszkańców i lokalnych społeczności. Równie istotna jest współpraca z organizacjami pozarządowymi. Łącząc te dwa obszary, tworzymy inicjatywy i konkursy, które zwiększają możliwości wsparcia dla organizacji, umożliwiając im prowadzenie szkoleń, warsztatów i działań edukacyjnych z zakresu bezpieczeństwa. Celem jest, aby mieszkańcy wiedzieli, jak reagować w sytuacjach zagrożenia i jakie elementy są najważniejsze, a także aby rozwijać potencjał wolontariatu, który wspiera działania w przypadku kryzysów. Nie mówimy tylko o zagrożeniach militarnych, ale również o naturalnych sytuacjach kryzysowych – doprecyzował.
Marszałek przypomniał także, że rok 2026 został ogłoszony przez ONZ Rokiem Wolontariatu, a konkurs „Społeczna gotowość” doskonale wpisuje się w ten trend. – W Polsce 62% organizacji współpracuje z wolontariuszami – poinformował.
Pierwsze godziny kryzysu są kluczowe
Nadbrygadier Paweł Kielar, Komendant Wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej w Opolu, zwraca uwagę na to, że nawet najlepiej wyposażone służby nie wystarczą, jeśli mieszkańcy nie będą wiedzieli, jak się zachować. – Jeżeli chodzi o zagrożenia takie jak powodzie, wypadki czy inne sytuacje kryzysowe, to z roku na rok jesteśmy coraz lepiej przygotowani. Sprzęt i wyposażenie służb ratunkowych zdecydowanie się poprawiły, a duża rola w tym przypada ustawie o ochronie ludności, obronie cywilnej oraz środkom dedykowanym programom ochrony ludności. Jednak nawet najlepiej przygotowane służby i zasoby samorządów nie wystarczą, jeśli społeczność nie będzie świadoma zagrożeń i nie będzie wiedziała, jak się zachować. Pierwsze 72 godziny po wystąpieniu zagrożenia są kluczowe. Tutaj decydują działania mieszkańców. Ważna jest rola m.in. kół gospodyń wiejskich, które mogą przygotowywać posiłki, asystentów pomagających osobom niepełnosprawnym czy OSP organizujących działania edukacyjne na rzecz lokalnych społeczności – wyjaśnił.
Dezinformacja – nowoczesne zagrożenie
Ekspert ds. bezpieczeństwa dr Bartosz Maziarz przypomina, że nie tylko sytuacje fizyczne stanowią aktualnie zagrożenie. – Operacje dezinformacyjne, bardzo często prowadzone przez rosyjskie lub białoruskie struktury, są dziś jednym z najpoważniejszych zagrożeń dla bezpieczeństwa społecznego. Ich celem jest wpływanie na emocje, decyzje i zachowania obywateli. Panika często wynika z nagłej fali strachu, dlatego tak ważne jest, by kontrolować własne reakcje, priorytetyzować działania i korzystać z rzetelnych źródeł informacji. Bezpieczeństwo nie zaczyna się tylko w dużych miastach czy na granicy. Jest tu, w naszych regionach, domach i społecznościach. Przygotowanie, edukacja i współpraca społeczeństwa z instytucjami odpowiedzialnymi za bezpieczeństwo to fundament odporności społecznej – podkreślił.
Organizacje mają miesiąc na złożenie oferty
Łączna pula środków na konkurs w 2026 roku wynosi 100 000 zł. Na działania związane z porządkiem i bezpieczeństwem publicznym przewidziano 40 000 zł, natomiast na działania dotyczące odporności społecznej 60 000 zł. – Maksymalna kwota dotacji dla jednej organizacji wynosi 15 000 zł, a każda organizacja może złożyć tylko jedną ofertę – wyjaśniła Barbara Kamińska, dyrektor Departamentu Dialogu i Partnerstwa Obywatelskiego Urzędu Marszałkowskiego.
Jakie działania można realizować?
Organizacje pozarządowe mogą składać oferty w dwóch obszarach:
- Porządek i bezpieczeństwo publiczne
Działania mają przygotowywać mieszkańców do różnych sytuacji kryzysowych poprzez edukację, wykłady, ćwiczenia i warsztaty. Tematyka obejmuje: reagowanie na klęski żywiołowe, zagrożenia chemiczne, biologiczne, radiacyjne i nuklearne, awarie infrastruktury krytycznej, zabezpieczenie mienia lokalnego, działania poszukiwawczo-ratownicze oraz prowadzenie akcji gaśniczych.
- Odporność społeczna i gotowość obywatelska
W tym obszarze organizacje mogą realizować działania edukacyjne i warsztatowe dotyczące m.in. walki z cyberzagrożeniami i dezinformacją, budowania potencjału koordynatorów wolontariatu i szkolenia wolontariuszy, zasad obowiązujących podczas ewakuacji, przygotowania osobistego i rodzinnego na sytuacje kryzysowe oraz zagrożeń terrorystycznych i blackoutów.
kk/ na podstawie materiału DDO
